Διάβασα το βιβλίο που απέσπασε το βραβείο Man Booker Prize 2017.
Λήθη και Λίνκολν. Είχα ακούσει αρκετά καλά λόγια για το συγκεκριμένο βιβλίο που άλλωστε έχει αποσπάσει ένα από τα κορυφαία βρετανικά λογοτεχνικά βραβεία, το Man Booker Prize, για το 2017. Ωστόσο, δεν είχα προλάβει να το διαβάσω πριν έρθει στην Ελλάδα ο συγγραφέας του, George Saunders.
Ήταν πριν περίπου δύο μήνες όταν στο πλαίσιο του ότι η Αθήνα είναι Παγκόσμια Πρωτεύουσα βιβλίου, βρέθηκε στο ΠΟΛΙΣ Art Café και εξήγησε τι σκεφτόταν όταν έγραφε αυτό το πρώτο του μυθιστόρημα. Παρά το ότι δεν ήξερα για τι πράγμα μιλάει, τον άκουγα με προσοχή. Έλεγε ότι υπηρετεί το συναίσθημα, ότι είχε αμφιβολίες για την ικανότητά του να γράψει για τον Lincoln που επισκέφτηκε το νεκρό παιδί του σε μια κρύπτη, ότι διάβασε πολλά βιβλία δουλεύοντας στη ζούγκλα, ότι η ζωή δεν είναι τραγωδία ή κωμωδία αλλά και τα δύο.
Το “Λήθη και Λίνκολν” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος, έφτασε στα χέρια μου μετά από όλα αυτά.
Οι πρώτες του σελίδες με προβλημάτισαν. Δεν καταλάβαινα τι συμβαίνει. Δύο άντρες συνομιλούσαν για το πώς έφτασαν στα αρρωστόκουτά (;) τους. Μετά, κάποια αποσπάσματα για ένα δείπνο των Lincoln. Googlαρα διαρκώς για να δω ποιος είναι ο κάθε ένας που αναφερόταν ως πηγή. Η πρώτη που “συνάντησα” ήταν η Elizabeth Keckley, η οποία έμαθα ότι ήταν πρώην σκλάβα που έγινε μοδίστρα, πολιτική ακτιβίστρια και συγγραφέας. Έγινε γνωστή για τη στενή της σχέση με την Πρώτη Κυρία Mary Todd Lincoln. Ακολούθησαν κι άλλοι, μέχρι που άρχισα να δίνω σημασία σε όσα διάβαζα και όχι στις πηγές.
Τότε άρχισε να ρέει το βιβλίο. Και κάπως έτσι κατάλαβα τι έγινε στο δείπνο, πώς πέθανε ο μικρός Willie, τι συνέβη με την κρύπτη, τι έλεγε ο κόσμος για όλα αυτά. Και κάπως έτσι, το τελείωσα.
Κοιτώντας το τώρα δίπλα μου, βλέπω αρχικά ένα ωραίο εξώφυλλο, και μετά 470 σελίδες που έκαναν τη φαντασία μου να δουλέψει. Εικόνες από άλλο κόσμο, σκηνές αλλόκοτες μα συναισθήματα γνώριμα. Ονόματα πολλά που δυσκόλεψαν τη μνήμη μου. Άνθρωποι νεκροί με ανθρώπινες αδυναμίες. Παράδεισος και κόλαση. Αληθινές μαρτυρίες “αυτού του κόσμου”, πολλές φορές αλληλοαντικρουόμενες ίσως για να δείξουν πόσο υποκειμενικοί είμαστε. Για παράδειγμα σελ. 32 -33:
Δεν είχε φεγγάρι εκείνο το βράδυ και ο ουρανός ήταν βαρύς και συννεφιασμένος… λέει το ένα απόσπασμα και λίγο παρακάτω ένα άλλο:
Η πανσέληνος εκείνο το βράδυ ήταν κοκκινοκίτρινη…
Όλα αυτά, διαπιστώνω από απόσταση πια, ότι ήταν όπλα στα χέρια του Saunders στη μάχη του να περάσει στον αναγνώστη πρώτα μερικές σκέψεις του για τη ζωή, και μετά το πώς μπορεί να ένιωσε ο Lincoln όταν έχασε το 12χρονο παιδί του αλλά και πώς έβλεπαν οι “έξω” αυτό το τραγικό συμβάν. Από αυτή τη μάχη, βγαίνει νικητής.
Όπως νικητής βγαίνει και στο θέμα της καινοτομίας. Είναι ένα βιβλίο με ξεχωριστή δομή, που αν μη τι άλλο, δε γίνεται να ξεχάσεις ότι διάβασες.
Κατά τα άλλα, δε ξέρω πώς να το περιγράψω με σαφήνεια. Ώρες ώρες ήταν ανατριχιαστικό, άλλες ώρες ελάχιστα αστείο. Κάποιες δυσνόητο, κάποιες άλλες με έκανε να αφαιρούμαι και να σκέφτομαι εγώ, τη ζωή και το θάνατο.
Νομίζω ότι η λέξη που ψάχνω είναι ιδιαίτερο.
bookmarks
Το διάβασα μέσα σε: 2 εβδομάδες περίπου.
Το προτείνω: Σε εσένα που θες να διαβάσεις κάτι ιδιαίτερο και καινοτόμο, αλλά και σε σένα που σου αρέσει να βάζεις τη φαντασία σου μπρος.
Δεν το προτείνω: Σε εσένα που δε θες να διαβάσεις για θάνατο ή δεν είσαι ανοιχτός στο διαφορετικό.
Highlights: σελ. 402.
Αρνητικό: Οι πολλές φωνές. Στο τέλος σου μένει η αίσθηση και αυτό είναι το ζητούμενο προφανώς. Ωστόσο, κάποιες στιγμές είναι σχεδόν αδύνατο να παρακολουθήσεις όλες τις ιστορίες που ακούγονται στο “Bardo” του Saunders, σε αυτή την ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ ζωής και θανάτου δηλαδή, όπου τουλάχιστον όσοι βρίσκονται εκεί έχουν την ευκαιρία να συνειδητοποιήσουν τι έκαναν και να απελευθερωθούν (όπως άλλωστε είπε και ο ίδιος ο Saunders στο ΠΟΛΙΣ).
1 Comment
Pingback: Ανακοινώθηκαν οι τελικοί υποψήφιοι για το Man Booker Prize 2018 – my bookmark