Διάβασα το πρώτο και τελευταίο βιβλίο ενός ξεχωριστού νευροχειρούργου που πέθανε στα 38 του από καρκίνο.

Έχω μισή ώρα που διάβασα και την τελευταία σελίδα του “Όταν η ανάσα γίνεται αέρας”. Σε αυτά τα λεπτά, προσπαθώ να θυμηθώ αν έχω κλάψει ποτέ έτσι με άλλο βιβλίο. Νομίζω πως όχι…

Το πήρα στα χέρια μου πριν μια περίπου εβδομάδα, και το διάβασα σε τρεις δόσεις. Η πρώτη ήταν 68 σελίδες. Εισαγωγή και τμήμα του πρώτου μέρους, ήταν αρκετά για να καταλάβω ότι ο συγγραφέας Paul Kalanithi ήταν ένας ιδιαίτερος άνθρωπος. Έκανε σπουδές αγγλικής λογοτεχνίας αλλά και ανθρωποβιολογίας. Μετά, διαδακτορικό στην ιστορία και φιλοσοφία των Επιστημών και της Ιατρικής.

Όμως, δεν κατάφερνα να απαλλαγώ από το ερώτημα: Πού συναντιούνται η βιολογία, η ηθική, η λογοτεχνία και η φιλοσοφία;

Αυτό γράφει στη σελίδα 65, λίγο πριν εξηγήσει γιατί η συνέχεια της ζωής του τον βρήκε στην Ιατρική.

Έκλεισα το βιβλίο. Πέρασα μια βδομάδα περίπου μακριά του, και το ξανάπιασα. Μετά, δε μπορούσα να το αφήσω από τα χέρια μου. Η συνέχεια του ήταν απλά καθηλωτική. Γνώριζα τον Paul Kalanithi ως γιατρό, έναν ειδικευμένο γιατρό που θα ήθελε ο καθένας να έχει αν του χρειαζόταν να βρεθεί σε μονάδα νευροχειρουργικής. Υπεύθυνο και παθιασμένο. Ακούραστο και φιλοσοφημένο.

Προσπερνούσα τις σκληρές περιγραφές για τομές που έκανε και βίδες που έβαζε και έβγαζε από εγκεφάλους αλλά στεκόμουν πολύ στα κομμάτια που περιέγραφε τους προβληματισμούς του για το ανθρώπινο σώμα και τον εγκέφαλο που δίνει νόημα στη ζωή. Συνέχιζα να τον ακολουθώ στις αίθουσες αναμονής, όπου με ανθρωπιά αντιμετώπιζε τις αγωνίες των συγγενών.

Και μετά, ήρθε η αρρώστια του. Έχοντας δει πώς ήταν ως ειδικευόμενος νευροχειρούργος, δε μου φάνηκε τίποτα ξένο στο πώς επέλεξε να αντιμετωπίσει τη διάγνωσή του με καρκίνο στους πνεύμονες, όταν ήταν μόλις 36 χρονών, στο απόγειο του. Απογοητεύτηκε, είδε τα όνειρά του να βυθίζονται σε χημειοθεραπείες, αλλά ζούσε τη ζωή του στ’ αλήθεια. Ήταν Μαχητής, με Μ κεφαλαίο.

Μέσα από τη συνάντησή του με τον θάνατο, ο Kalanithi μπόρεσε με έναν μοναδικό τρόπο να τονίσει σε αυτές τις σελίδες που έγραψε πριν πεθάνει, πόσο όμορφη είναι η ζωή. Μπόρεσε να μεταφέρει με τον πιο συγκινητικό  αλλά και σκληρό τρόπο, ότι το σημαντικό είναι το “τώρα”, όχι το “αύριο”, ούτε το “σε δέκα χρόνια”.

Στην τελευταία σελίδα των γραπτών του, έβαλα τα κλάμματα. Επειδή μπορεί να το διαβάσεις, δε θα πω πολλά. Θα πω μόνο ότι δεν περίμενα να είναι αυτή η τελευταία σελίδα. Γύρισα να συνεχίσω το διάβασμα, αλλά η επόμενη σελίδα ήταν κενή. 

Το απόγευμα που ακολούθησε, με βρήκε να διαβάζω το σημείωμα της γυναίκας του Kalanithi, στο τέλος του βιβλίου. Περιγράφει το “μετά”, ξεχειλίζει αγάπη, και σε αφήνει χωρίς λόγια.

bookmarks

Το διάβασα μέσα σε: 1 εβδομάδα περίπου.

Το προτείνω: Σε εσένα που αναρωτιέσαι πιο είναι το νόημα της ζωής, σε σένα που αναρωτιέσαι αν υπάρχουν όμορφοι άνθρωποι εκεί έξω. Και φυσικά σε σένα που σπουδάζεις Ιατρική.

Δεν το προτείνω: Σε εσένα που δεν έχεις όρεξη να βάλεις τα κλάμματα ή διάθεση να προβληματιστείς.

Highlights: Η τελευταία παράγραφος της σελίδας 231.

Αρνητικό: Οι αναλυτικές περιγραφές των επεμβάσεων.

*Το «Όταν η ανάσα γίνεται αέρας» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Όταν το πήρα στα χέρια μου δεν το είχα καν ακουστά. Εκ των υστέρων, διάβασα ότι ήταν για 68 μέρες στη λίστα των New York Times Best Sellers, στην κατηγορία non-fiction. Eπίσης, ότι ήταν στις κορυφαίες επιλογές των Βραβείων Pulitzer 2017.